Στόχος του ΤΥΠΟσκοπίου 1821 ήταν η δημιουργία ευρετηρίων για τις τέσσερις κύριες εφημερίδες που κυκλοφόρησαν στα χρόνια της Επανάστασης και άρχισαν να εκδίδονται το 1824-25. Κίνητρο μας υπήρξε η διάθεση καλύτερης αξιοποίησης αυτού του έντυπου και δυσπρόσιτου υλικού, ούτως ώστε να συμβάλει στην ιστορική έρευνα για την Ελληνική Επανάσταση και αφετηρία μας το γεγονός ότι πλέον τα σώματα των εφημερίδων είναι διαθέσιμα και σε ηλεκτρονική μορφή στην ψηφιακή βιβλιοθήκη της Βιβλιοθήκης της Βουλής. Η σημασία των ευρετηρίων ως εργαλείων έρευνας δεν απαιτούν ιδιαίτερη επιχειρηματολογία. Αν οι εφημερίδες κάθε εποχής χωρίς την ύπαρξη ευρετηρίων είναι δύσκολο να δαμαστούν, αυτό ισχύει πολύ περισσότερο για τις εφημερίδες των χρόνων της Επανάστασης, που δεν είχαν ακόμη τίτλους ή τάξη στα περιεχόμενα και στηρίζονταν σε ένα συντάκτη και ανώνυμους συχνά συνεργάτες.

Εξαρχής οι αποδελτιώσεις αφορούσαν αποκλειστικά τα κύρια ονόματα, πρόσωπα και τόπους, καταρχήν, και πλάι σε αυτές τις δύο στιβαρές και κλασικές κατηγορίες προστέθηκαν οι μικρές, όπως τις αποκαλέσαμε, κατηγορίες: ονόματα πλοίων, εφημερίδων (ελληνικών και ξενόγλωσσων) και συλλόγων/εταιρειών (ελληνικών, φιλελληνικών και άλλων), υλικό δηλαδή που δεν επιδέχονταν υποκειμενική κρίση, αλλά υπευθυνότητα, πειθαρχία και μεθοδικότητα στον τρόπο εργασίας.

Το έργο ανατέθηκε σε νέους/ες προπτυχιακούς/κές φοιτητές/τριες του Τμήματος μας, που το ανέλαβαν πρόθυμα και εθελοντικά, συνδυάζοντας μια περιπετειώδη μαθητεία στην ιστορική έρευνα και τεκμηρίωση με ένα ευγενή σκοπό: να δημιουργήσουν ένα εργαλείο έρευνας, χρήσιμο για τους ενδιαφερόμενους. Όλο το παραπάνω υλικό, εκτός από τα τοπωνύμια που ήδη παρουσιάζονται χωριστά, βρίσκεται σε στάδιο επεξεργασίας διότι η ενοποίηση των καταλόγων, οι ταυτίσεις και ο επανέλεγχος παρουσιάζουν σοβαρά και χρονοβόρα προβλήματα. Μέσα στις προθέσεις μας είναι να δώσουμε στο φως της δημοσιότητας, πάντα με την μέθοδο της ανοιχτής πρόσβασης, μέρος και του λοιπού υλικού.

Το έργο αυτό ολοκληρώθηκε μέχρι σήμερα με αξιώσεις ως προς μία μόνο κατηγορία από εκείνες που αποδελτιώθηκαν: τα τοπωνύμια. Εκτός από τα γεωγραφικά λεξικά, ο έλεγχος και η ταύτιση των τοπωνυμίων διευκολύνθηκε, όχι χωρίς κινδύνους, από τις δυνατότητες αναζήτησης που προσφέρονται πλέον σήμερα στο διαδίκτυο. Ας σημειωθεί ότι ολοκληρώθηκε και το στοιχειώδες: οι αναλυτικοί, ανά φύλλο, χρονολογικοί πίνακες κυκλοφορίας των τεσσάρων εφημερίδων.

• Η Ομάδα
• Συνεργασίες και Ευχαριστίες